Biến (variable) là một phần quan trọng trong lập trình, giúp lưu trữ dữ liệu và sử dụng trong quá trình xử lý. Python là ngôn ngữ có kiểu dữ liệu động, nghĩa là bạn không cần khai báo kiểu dữ liệu trước khi sử dụng biến.
Khai Báo Biến Trong Python
Python cho phép khai báo biến một cách đơn giản mà không cần chỉ định kiểu dữ liệu.
Ví dụ:
name = "Python" age = 30 height = 1.75 is_programming = True
Giải thích:
- name là một biến kiểu chuỗi (string) chứa giá trị “Python”.
- age là một biến kiểu số nguyên (integer) chứa giá trị 30.
- height là một biến kiểu số thực (float) chứa giá trị 1.75.
- is_programming là một biến kiểu boolean (True/False).
Kiểu Dữ Liệu Trong Python
Python hỗ trợ nhiều kiểu dữ liệu khác nhau:
| Kiểu Dữ Liệu | Mô Tả |
| int | Số nguyên (1, -5, 100) |
| float | Số thực (3.14, -2.7, 0.99) |
| str | Chuỗi ký tự (“Hello”, ‘Python’) |
| bool | Giá trị logic (True, False) |
| list | Danh sách ([1, 2, 3], [“a”, “b”, “c”]) |
| tuple | Bộ giá trị cố định ((1, 2, 3), (“x”, “y”, “z”)) |
| dict | Từ điển chứa cặp key-value ({“name”: “Python”, “age”: 30}) |
| set | Tập hợp không có giá trị trùng lặp ({1, 2, 3, 4}) |
Ví dụ
number = 100 # Kiểu int
pi = 3.14 # Kiểu float
text = "Hello, Python!" # Kiểu str
is_active = True # Kiểu bool
my_list = [1, 2, 3, 4] # Kiểu list
my_tuple = (10, 20, 30) # Kiểu tuple
my_dict = {"name": "Alice", "age": 25} # Kiểu dict
my_set = {1, 2, 3, 4, 5} # Kiểu set
Chuyển Đổi Kiểu Dữ Liệu
Python cho phép chuyển đổi giữa các kiểu dữ liệu bằng cách sử dụng các hàm chuyển đổi như int(), float(), str(), list(),…
x = 5 # int x_str = str(x) # Chuyển thành chuỗi "5" y = "10" y_int = int(y) # Chuyển thành số nguyên 10 z = 3.7 z_int = int(z) # Chuyển thành số nguyên 3
Quy Tắc Đặt Tên Biế
Tên biến phải bắt đầu bằng chữ cái hoặc dấu gạch dưới _.
Không được bắt đầu bằng số.
Chỉ chứa chữ cái, số và dấu gạch dưới.
Phân biệt chữ hoa và chữ thường (age và Age là hai biến khác nhau).
Không được trùng với từ khóa của Python (ví dụ: class, def, for, if,…).
Ví dụ hợp lệ:
first_name = "John" _age = 25 PI = 3.14159
Ví dụ không hợp lệ:
2name = "Alice" # Sai vì bắt đầu bằng số def = "function" # Sai vì trùng với từ khóa full-name = "Bob" # Sai vì chứa dấu gạch ngang
Gán Giá Trị Cho Nhiều Biến
Python cho phép gán giá trị cho nhiều biến cùng lúc:
a, b, c = 1, 2, 3 print(a, b, c) # Kết quả: 1 2 3
Hoặc gán cùng một giá trị cho nhiều biến:
x = y = z = 100 print(x, y, z) # Kết quả: 100 100 100
Kết Luận
Hiểu về biến và kiểu dữ liệu là bước quan trọng khi học lập trình Python. Hãy thực hành khai báo biến, sử dụng các kiểu dữ liệu và thực hiện các phép chuyển đổi để nắm vững kiến thức này. Trong bài tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu về toán tử và biểu thức trong Python!
